Həftəlik "L'Express" qəzetinin keçmiş baş redaktoru və naşiri, məşhur fransız jurnalisti Filip Qrumbaxın (1924-2003) sovet kəşfiyyatı ilə 35 il əməkdaşlıq etdiyini üzə çıxaran araşdırma məqaləsi dərc olunub.

Bu yaxınlarda Mitroxin arxivinin sənədləri arasında Filip Qrumbaxın məxfi həyatına dair istinadlar tapılıb. Orda SSRİ DTK-nın Birinci Baş İdarəsinin arxiv şöbəsinin əməkdaşı Vasili Mitroxin tərəfindən oğurlanaraq Qərbə ötürülən sovet kəşfiyyatının məxfi sənədlərinin çoxlu nüsxələri olub. 

Kembricdəki (Böyük Britaniya) Çörçill Kollecində saxlanılan bu arxiv üzrə araşdırmalar 1990-cı illərdə başlanıb və tədricən ictimaiyyətə açıqlanıb, Sovet kəşfiyyatının Avropa ölkələrində, xüsusən də Fransada fəaliyyətinin kifayət qədər dolğun mənzərəsini yaratmağa kömək edib.

Filip Qrumbax orada həm öz adı ilə, həm də "Brok" əməliyyat təxəllüsü ilə tanınır.

O, 1946-cı ildə işə götürülüb və o vaxtdan jurnalist kimi fəaliyyətindən və siyasi dairələrdə sıx əlaqələrdən maksimum yararlanaraq, nəinki məlumat toplayıb ötürüb, həm də lazımi insanlara təsir edərək, Fransa siyasətinə təsir göstərməyə çalışıb.

İşğal zamanı "Amerikanın Səsi" radiosunda işləyən bir parisli azad edildikdən sonra parlaq jurnalist karyerasına imza atır. O, AFP (1946-1948), "Liberation" (1948-1949), "L'Express" (1954-1963). "Le Figaro"da (1984-1989) uğurlu karyera qurur. O, həmçinin öz həftəlik nəşri olan "Pariscope"u (1965) da yaradır. Çoxsaylı komissiyalarda və dövlət şuralarında oturur. O, kino prodüseri idi, xüsusən də 1982-ci ildə Klod Şabrolun "Şapkaçının kabusları" filmini nümayiş etdirir, bu filmdə öz təbiətini hörmətli vətəndaş adı altında gizlədən serial qatilindən bəhs edir. Özü də eyni ikili həyatı yaşayır.

Çox sevilən və hörmət edilən, "jurnalistikanın aristokratı" adlandırılan Qrumbax iki prezidentin - Valeri Jiskar d'Esten və Fransua Mitteranın qeyri-rəsmi sirdaşı və müşaviri olur.

Filip Qrumbax ömrünün sonuna qədər bütün şübhələrdən kənarda qalır. O, 79 yaşında vətəni Parisdə mədəniyyət xadimlərinin, siyasi dostlarının və jurnalist yoldaşlarının əhatəsində vəfat edib. "Fransız jurnalistikasının ən görkəmli və ən hörmətli simalarından biri" deyə o vaxtkı mədəniyyət naziri Jan-Jak Ayaqon vida nitqində bildirir.

Dünən onun nekroloqları yenidən yazılmağa başlayıb. "L'Express"in hazırkı baş redaktoru Etyenn Girard redaksiya məqaləsində keçmiş həmkarını "V Respublikada əsas sovet casuslarından biri" adlandırır.... \\Qaynarinfo