Sağlamlığı qorumaq məqsədi bir hədəfdir və bu hədəfə çatmağın açarı da təbii ki sağlam qidalanmaqdadır. Bəşəriyyətə təqdim olunan ən böyük nemətlərdən biri sağlamlıqdır. Sağlam olmayan insan həyatda heç bir şeydən ləzzət ala bilməz.

Sağlam olmaq insan xoşbəxtliyinin ən vacib amillərindən biridir. Sağlamlıq təkcə fiziki dəyər deyil, eyni zamanda həm zehni, həm də mənəvi dəyərdir. Çünki zehni vəziyyətimiz fiziki vəziyyətimizə çox təsir edir. Atalarımız demişkən “Sağlam bədəndə sağlam ruh olar”. Mədəmiz mədəmizə ötürülən qidanın nə mənşəyini nədə adını belə bilmir. Həzm sistemi mədəyə ötürülən qidanı, yağ, karbohidrat, zülal və vitamin kimi bilib öz funksiyasını yerinə yetirir və hüceyrələrə yollayır. Bəs yediyimiz qidaların qida dəyəri olmadığı halda nə baş verir? O zaman “Keçmiş olsun” deyə bilərik. Bəs biz nəyi yeyib nəyi yeməməliyik? Alternativ bir yol varmı? Bu yolda qarşımıza  sağlam və sağlam olmayan qidalar çıxar. Onlardan üçü un, duz, şəkər bu günümüzdə ən zərərli və istifadəsi məsləhət görülməyən qidalardır.

Emal zamanı şəkərə bəzi kimyəvi maddələr qatılır.

1. Kalsium hidroksid (Calcium hydroxide) şəkər emalı zamanı istifadə olunaraq, bəzi maddələrin çöküntüsü üçün istifadə olunur.

2. “Sulfur diokside” yəni E220 kodu ilə tanınan kükürd dioksid şəkər emalı zamanı  buxarlamadan öncə şəkərin rəngini qoruyub saxlamaq və mikroorqanizmlərin çoxalmasının qarşısını alır.

3. Fosfor turşusu (Phosphoric acid) emal zamanı şəkərin saflaşdırılmasında istifadə olunur.

4. Bəzi yeni metodlarda isə şəkəri saflaşdırmaq üçün poliakrilamid adlı kimyəvi maddə qatılmaqdadır.

Qeyd: Yuxarıda adı çəkilən kalsium-hidroksidin tərkibində insan sağlamlığı üçün təhlükə yaradan müəyyən maddələr var. Bu səbəblər nəzərə alınmalı olan risklərdir.

– Tənəffüs yollarının qıcıqlandıra bilir

– Quru öskürəyə və nəfəs darlığına səbəb ola bilir.

– Gözlər üçün də təhlükəli bir maddədir və korluğa qədər gətirib çıxara bilər.

– Daxilə qəbul edildiyində, mədə qıcıqlanması şiddətli ağrı və qusmaya səbəb ola bilər.

– Dəri ilə təmasda olduğunda dəriyə zərər verə, hətta ciddi dəri yanmasına səbəb ola bilər.

– Yüksək qan təzyiqinə səbəb ola bilər.

Rafinə edilməmiş duz xeyirlidir, çünki bədənimizə lazım olan bütün minerallar duzda var. Ancaq rafinə edilərsə, bütün minerallar ölür və yerini bəzi kimyəvi qatqılar tutur.

1. Natrium alüminium Silikat

E173 kodu ilə tanınır, rəngləndirici və nəmişliyə qarşı istifadə olunur.

2. Alüminium hidroksid

Duz kristallarının şəkillənməsi və axarlılığını təmin edir.

3. Titan dioksid

E171 kodu ilə tanınır. Duzu nəmdən mühafizə edir (vitrin ömrünü uzadır) və rəngini ağartmaq üçün istifadə olunur.

4. Kalium yodid

Normal rafinə olunmamış duzun tərkibində Kalium yodid təbii olaraq var. Rafinə olunmuş duza isə kimyəvi kalium yodid qatılır. Rafinə olunmuş duza qatılan kalium yodid tək başına qalxanabənzər vəzin balansının pozulmasına səbəb olur. Qalxanabənzər vəz bütün vücudun balansını təmin edir, hətta kökəlməyin belə səbəbi qalxanabənzər vəzin çalışmaması və ya çox çalışmasından ola bilər.

5. Potasium ferrosiyanid

Sadəcə potasium ferrosiyanid süfrə duzu istifadə etməmək üçün yetərlidir. Duzun rəf ömrünü uzatmaq və toparlanma probleminin qarşısını almaq üçün rəflərdə satılan duzun tərkibinə kalium ferrosiyanid (E 536), sodyum ferrosiyanid (E 535) və kalsium ferrosiyanid (E 538) kimi qatqı maddələri əlavə olunur.

Qeyd: Adları çəkilən alüminium duzları “Sodium Alüminium” və “Alüminium hidroksid” vücuda daxil olduğunda bir yandan vücuddaki kalsium, dəmir, fosfor və maqnezium minerallarının əmilməsini azaldır, digər tərəfdən isə alüminiumun beyində yığılması ilə yaddaş pozğunluğu, alzeimer, zəka zəifliyi və iflicə səbəb ola bilir.

1. Qida dəyəri yoxdur.

2.Vitamin yoxdur.

3.Mineral yoxdur.

Buğda rafinə olunub və ağardıldıqdan sonra  bir zəhərə çevrilir desək yanılmarıq. Un, buğda və digər dənli bitkilərdən əldə edilir. Taxılda mikroelementlər, o cümlədən insanların qidalanması üçün zəruri olan maddələrdə var. Vitaminlər, minerallar və zülal daha çox kəpəkdə və taxılın dənində cəmlənir. Müasir texnologiyadan istifadə edərək bəşəriyyət taxılın qabığını,rüşeymini ayırmağı bacardı və beləliklə gözün,damağın ləzzətinə daha uyğun un əldə etdi. Yaxşı bir görünüş və ləzzətə sahib olan bu undan hazırlanan çörək və digər məhsulların qidalandırıcı dəyərləri ilə bağırsaqların fəaliyyətində effektivliyi azaltdı və vitamin çatışmazlığı ilə yanaşı qalın bağırsağın bəzi xəstəliklərinə də səbəb oldu. Rafinə olunmuş buğda unundan hazırlanmış çörək və ya un məmulatları çox yeyildikdə bir sıra problemlərə yol açır:

– Qan azlığı

– Zəka geriliyi

– Yeniyetmələrdə boyun qısa olması

– Uşaqlarda sink dəmir və kalsium çatışmazlığı

– Qadınlarda dəmir və döl turşusu “Folic Acid”, qan azlığı meydana gəlir və bu çatışmazlıqlar hamilə qadınlar üçün daha çox problem ortaya çıxara bilər.

O zaman biz bu üç zəhərin əvəzinə nə istifadə etməliyik? Alternativ əvəzedici qida məhsulları varmı? Qətiyyətlə deyə bilərəm ki, BƏLİ !

1. Tut doşabı

2. Üzüm doşabı

3. Emal olunmamış bal

4. Ağcaqayın siropu

5. Xurma. Təbii şəkər mənbəyi olan xurma bir çox şirniyyatlara əvəzolunmaz dad qata və şəkəri birmənalı olaraq əvəzləyə bilər.

6. Banan

7. Yerkökü də həm şirniyyatlara, həm də xörəklərə şəkər dadı verə, süni şəkəri əvəzləyə bilər. O da şəkərin alternativi sayılır.

Qeyd olaraq onu da əlavə edim ki, qəhvəyi şəkər əvəzedici kimi istifadə edilə bilməz. Ağ şəkər istehsal edərkən şəkər çuğundurundan tünd və qatı bir maye çıxır. Bu maddə molasses (şəkər bəhməzi) adlanır. “Molasses” ağ şəkərə əlavə edildikdə qəhvəyi şəkər istehsal olunur. Belə ki, qəhvəyi şəkərdə ağ şəkər qədər zəhərdir deyə bilərik.

1. Himalay duzu

2. Naxçıvan duzu

Natrium xlorid insan orqanizmində sintez olunmayan tək mineraldır ki, insan onu duz vasitəsilə alır. Duz orqanizmdə olan bütün mayelərin, qan, limfa, hüceyrəarası maye, tər, göz yaşı, hətta öd mayesinin tərkibinə daxildir. Orqanizm çox maye itirən zaman onun duza olan tələbatı artır. Bu hal əsasən çox tərlədikdə, qusma və qarın işləməsi zamanı yaranır. Beləliklə də orqanizmdə çox böyük əhəmiyyətə malik su-mineral balansında pozulma meydana çıxır. Bu isə həyat üçün çox təhlükəli hesab edilir. Himalay duzu və qaya duzunda 84 mineral var. Bu duzun gündəlik istifadə qaydası normal sağlam insan üçün 4-5 qram nəzərdə tutulur. Qan təzyiqi xəstələrində isə bu norma 1-2 qrama qədər endirilməlidir.

1. Arpa unundan və ya arpa ilə buğda ununun qarışığından istifadə etmək olar.

2. Buğda kəpəyi

Buğda kəpəyi əlavə olunmuş çörək də çox faydalıdır. Kəpək mədə-bağrsaq sisteminə müsbət təsir edir, qəbizliyin qarşısını alır, orqanizmdən ziyanlı maddələri xaric edir

3. Çovdar ununu tam buğda unu ilə qarışdırmaq. Çəki idarəsində, qan şəkərinin tənzimlənməsində, ürək sağlamlığının qorunması, qəbizliyin qarşısının alınması və bağırsaq sağlamlığının qorunmasına da təsir göstərir.